Với người dân vùng ven biển như vùng duyên hải miền trung thì tục thờ Tứ Vị Thánh Nương hay còn gọi là Tứ Vị Vua Bà vô cùng phổ biến. Người ta tin rằng bà có quyền phép sẽ phù hộ cho mưa gió thuận hòa, nhân dân làm ăn thuận lợi, có tiền có của, bình yên, êm ấm.
NỘI DUNG
Tứ vị vua bà là ai?
Tứ Vị Vua Bà là vị Mẫu Thần được phối thờ cùng Tứ Phủ. Mọi truyền thuyết đều cho rằng bà có quyền phép chuyên phụ trách miền sông nước, biển đảo. Do đó, đền thờ bà được xây dựng phổ biến khắp vùng duyên hải nước ta.
Tôn hiệu bà được ghi chép lại rất đa dạng. Thường thấy trong các thần tích là Đại Càn Tứ Vị Thánh Mẫu, hay Đại Càn Quốc Gia Nam Hải Tứ Vị Thánh Mẫu, Đại Càn Quốc Gia Nam Hải Tam Tòa Tú Vị Hồng Thánh Nương Đại Nương, Nam Việt Tống Triều Quốc Mẫu Tứ Vị Hồng Nương Càn Hải Linh Từ, Tứ Thánh Miếu sự tích.
Tại các đền thờ Tứ Vị Vua Bà cũng còn lưu giữ một số sắc phong với các duệ hiệu:
- Đại Càn quốc gia Nam Hải Thánh mẫu Thượng Đẳng Thần
- Nam Việt Tống triều quốc mẫu tứ vị hồng nương phu nhân
- Đại càn quốc gia Nam Hải thần chiếu linh ứng tự vị thánh nương Thượng đẳng thần
- Càn Hải môn hiển thánh Tống Thái Hậu nam Hải tối linh Tứ vị Thánh nương Đại Vương.
Xem thêm: Tổng hợp ngày tiệc Tứ Phủ 12 tháng và các lễ tiết lớn trong năm, con hương nhất tâm cần biết.
Sự tích Tứ Vị Vua Bà
Tứ Vị Thánh Nương được người đời truyền tụng rất nhiều sự tích. Phổ biến nhất, người ta cho rằng danh xưng này để chỉ 4 vị thánh nữ có nguồn gốc từ Trung Quốc, được thờ nhiều ở vùng Thanh Hóa Nghệ An. Tại những địa phương có xây đền thờ các vị này đều cho rằng nhân vật chính là thân mẫu vị vua cuối cùng đời nhà Tống. Ba người còn lại được kể lại bằng những sự tích không thống nhất lắm.
Các sự tích này được lưu truyền và ghi chép tại các đền thờ Tứ Vị Vua Bà. Cụ thể:
Truyền thuyết ở đền mẫu – Hưng Yên
Truyền thuyết kể rằng, sau khi Nam Tống thất thủ, bà quý phi họ Dương đã nhảy xuống biển. Thi thể của bà xuôi theo dòng nước trôi về Phố Hiến. Nhân dân thương xót nên chôn cất chu đáo thi thể của bà. Rồi đến người nội thị triều đình Bắc quốc là quan thái giám họ Di trong cơn loạn lạc đã tới Phố Hiến, được nhân dân giúp đỡ. Tập hợp những người Hoa lánh nạn rồi hưng công lập nên làng Hoa Dương. Sau khi vị thái giám này mất, họ tôn người này làm Thành Hoàng và chôn cất kín đáo trong khuôn viên đình Hiến. Tại đền, cũng có đặt tượng thờ Dương phi cùng 2 người hầu là Kim Thị và Liễu Thị.
Truyền thuyết Tứ Vị Vua Bà theo bản ghi chép tay chữ Hán Nôm cuốn “Thanh Chương huyện chí”
Trong sách có ghi về một sự việc khi hoàng hậu một triều vua bị vu oan là con đẻ “bất thành nhân dạng”. Nên bốn mẹ con tức hoàng hậu, 2 cô công chúa cùng vị hoàng tử bị đày lên đảo. Tuy nhiên, thuyền dạt vào đền cửa Cờn nhưng 4 mẹ con đã bị chết ở đó. Thượng đế thương xót phong làm thần, chuyên phụ trách việc gió mưa ở biển. Nhân dân thấy vậy bèn lập đền thờ Tứ Vị Đại Vương. Vì có một hoàng tử nên, thay vì gọi là Tứ Vị Vua Bà, họ gọi là Tứ Vị Đại Vương.
Thần tích về Tứ Vị Vua Bà được chéo trong thần tích làng Cơ Xá (đền Lộ)
Thần tích kể lại rằng 4 vị thần được thờ đó chính là hoàng hậu, ba công chúa triều Tống. Hoàng hậu là người con gái ở Cần Hải, Hoang Châu. Sau bà làm vợ của Tống Đế Bính. Bà sinh được 3 cô công chúa những sau khi gặp nạn trôi vào cửa Cờn. Sau đó, khoảng cuối nhà Trần, khi ấy nước sông Nhị hà lên cao. Bỗng xuất hiện 4 có nồi úp dưới cái nón trôi dạt vào bờ sông thuộc bản xã. Khiến nơi đây không an ổn. Lúc ấy có vị thần báo mộng cho nhân dân phải lập đền thờ mới được yên lành. Nhân dân đã lập đền thờ và cúng bái. Thần tích này xuất hiện sau các thần tích kể trên.
Lễ Tứ Vị Vua Bà gồm những gì?
Hàng năm cứ đến ngày đầu xuân năm mới hoặc ngày tiệc lễ Tứ Vị Vua Bà, nhân dân khắp nơi lại nô nức sắm lễ, quần áo chỉnh tề lên cửa Tứ Vị Vua Bà và cúng lễ. Điểm đặc biệt ở đây là, các đền thờ Tứ Vị Vua Bà thu hút rất nhiều ngư dân miền biển đến dâng lễ. Bởi người ta cho rằng các bà có quyền phép cao siêu, điều khiển thời tiết vùng biển. Xin lộc các bà ắt sẽ được yên ổn làm ăn nơi biển cả mênh mông.
Một mâm lễ Tứ Vị Vua Bà gồm các thức lễ như một đĩa hoa, một đĩa quả gồm nhiều loại quả, một cơi trầu, quả cau, cút rượu, xôi thịt, nén hương, giấy tiền, và một cánh sớ.
Thông thường sau khi dâng tiến những lễ vật này, đợi hết một tuần hương, bạn sẽ phải hạ toàn bộ những lễ vật này xuống, riêng cánh sớ và giấy tiền phải đem đi hóa. Nếu bạn muốn có một lễ vật có thể dâng cúng lâu dài trên ban thờ thánh thì có thể tham khảo Oản Tài Lộc. Oản Tài Lộc có thể được lâu với thời gian khoảng 6 tháng được trang trí tỉ mỉ, trang trọng rất thích hợp đặt trong không gian cúng lễ.
Oản được khuyến khích là loại oản ngũ sắc được trang trí tỉ mỉ với hoa lụa, lá ngọc cành vàng mang nhiều ý nghĩa tốt lành. Bởi ban thờ Tứ Vị Vua Bà có 4 vị nên phải sắm đủ 4 màu oản tượng trưng cho bốn bà. Với quanh oản đặc biệt như vậy bạn nên lựa chọn Oản Tài Lộc của Oản Cô Tâm.
Oản Tài Lộc là sản phẩm đặc biệt được phát triển bởi các nghệ nhân tài năng thuộc thương hiệu Oản Cô Tâm. Oản được trang trí công phu với nhiều chi tiết bắt mắt được làm từ những chất liệu cao cấp, bền đẹp làm toát lên vẻ đẹp lộng lẫy, kiêu sa. Oản Tài Lộc Cô Tâm mang nhiều ý nghĩa tài lộc tốt lành phục vụ tối đa nhu cầu cúng lễ của quý con hương đệ tử khắp mọi miền tổ quốc muốn về đền dâng lễ kính lạy Tứ Vị Vua Bà linh thiêng. Chất lượng Oản Tài Lộc hiệu Cô Tâm chắc chắn sẽ làm quý khách hàng vô cùng hài lòng.
Tứ Vị Vua Bà đền Cờn Môn Nghệ An
Có hai ngôi đền nổi tiếng thờ Tứ Vị Vua Bà là Đền Cờn Nghệ An và đền Lộ tại Long Biên, Hà Nội. Trong đó, đền Cờn là nổi tiếng nhất và xuất hiện nhiều trong các thần tích về Tứ Vị Vua Bà.
Đền Cờn Nghệ An là một ngôi đền nằm trên gò Diệc, hướng mặt ra sông Hoàng Mai. Đền thuộc địa phần phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, Nghệ An.
Mặt trước đền được xây dựng giống như một bến thuyền nên trông xa toàn bộ kiến trúc rất uy nghiêm và đồ sộ. Tiến lại gần, chúng ta có thể thấy rõ được vết tích thời gian lưu lại trên những chi tiết kiến trúc đền. Có sự rêu phong, có sự cổ kính. Tuy vậy trông đền vẫn rất uy nghiêm, bề thế bởi hầu hết chất liệu xây dựng đền đều từ đá.
Vì đền Cờn được xây dựng từ rất lâu nên còn lưu giữ rất nhiều vết tích kiến trúc cổ xưa như hoa văn chạm khắc tinh xảo trên các dường, cột bên trong đền và các hoa văn chạm khắc tại phía ngách nhà đền. Hiếm có ngôi đền nào lại lưu giữ được nhiều nét văn hóa cả về tinh thần tín ngưỡng lẫn nét kiến trúc truyền thống như nơi đây.
Năm 2017, đền được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vô cùng quý giá.
Đền Cờn hàng năm đều tổ chức lễ hội vào ngày 20, 21 tháng Giêng là ngày tiệc Tứ Vị Vua Bà đền Cờn Môn. Lễ hội đền Cờn được mệnh danh là một trong những lễ lớn và linh thiêng nhất. Tại ngày diễn ra đại lễ, người dân tiến hành rất nhiều các phần lễ nhỏ có thể kể đến lễ khai quang, lễ yết cáo, lễ khai hội, lễ cầu ngư, lễ hợp tế, lễ yết vị, lễ đại tế và lễ tạ. Sau phần đại lễ là tới phần hồi. Phần hội chủ yếu phục vụ du khách gần xa tới tham quan, chiêm ngưỡng nét đặc sắc văn hóa đền Cờn với các làn điệu hát dân ca, các môn thể thao dân gian như đẩy gậy, đua thuyền, …
Đường đi tới đền Cờn Nghệ An
Đền Cờn Nghệ An nằm ở phường Quỳnh Phương, thị xã Hoàng Mai, Nghệ An. Để đi tới lễ đền, bạn có thể di chuyển bằng phương tiện cá nhân hoặc ô tô khách hay tàu hỏa.
Nếu đi bằng tàu hỏa, hiện nay công ty đường sắt Việt Nam có cung cấp chuyến xe tàu hỏa đến thành phố Vinh, mất khoảng 5 đến 6 tiếng. Tuy hơi lâu nhưng nó tiện lợi hơn đối với những gia đình có trẻ nhỏ. Tại bến thành phố Vinh bạn tiếp tục thuê xe hoặc đi xe buýt nội tỉnh tuyến 29. Đền cách bến khoảng 75km.
Nếu đi bằng xe khách, bạn đến bến xe Giáp Bát hoặc Nước Ngầm để đặt xe. Xe đi tới Nghệ An chủ yếu là xe giường nằm giá vé khoảng 200 000đ. Thời gian đi khoảng 5 tiếng. Bạn có thể chọn những xe đi dọc QL1A để có thể xuống tại Quỳnh Phương, Hoàng Mai và dễ dàng di chuyển vào đền. Nếu lỡ xuống bến tại thành phố Vinh. Bạn bắt xe hoặc đi xe buýt nội tỉnh tuyến 29 để đến đền.
Nếu đi bằng phương tiện di chuyển cá nhân, tốt nhất là ô tô mất khoảng 4h46p cho 224km. Theo đó bạn chỉ cần đi dọc QL1A từ Hà Nội tới Quỳnh Phương, Hoàng Mai là được. Nếu đi bằng ô tô, để nhanh hơn, bạn có thể đi bằng đường cao tốc Hà Nội Ninh Bình có trạm thu phí. Sau khi hết đoạn cao tốc này thì lại rẽ vào QL1A để đi đến đền.
Đền Lộ Hà Nội thờ Tứ Vị Vua Bà
Như đã nói ở phần trên, đền Lộ hay còn gọi là đền Đại Lộ Hà Nội là một trong hai đền nổi tiếng thờ Tứ Vị Vua Bà. Sau nhiều lần đổi địa danh hành chính, hiện nay đền Lộ nằm tại địa chỉ thôn Đại Lộ, xã Ninh Sở, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Theo văn bia ghi tại đền, đền Lộ được xây dựng vào cuối nhà Trần, sau tích 4 nồi úp dưới cái nón trôi dạt vào bờ sông cạnh xã. Tính đến ngày nay, ngôi đền đã có giá trị lịch sử trên 700 năm. Ban đầu chỉ là một ngôi miếu với nhà tranh, tre nứa. Sau năm 1937, đền được tu sửa rộng rãi với khu đền chính xây theo kiểu 2 tầng tách mái cong cong lợp ngói mũi hài. Đậm nét kiến trúc đình đền chùa cổ. Hiện nay, đền được chát bê tông và bổ sung thêm một số công trình nhỏ lẻ nữa nên trông đền rộng rãi và bề thế hơn.
Lễ hội đền Đại Lộ được tổ chức từ ngày mùng 1 đến ngày mùng 10 tháng 2 âm lịch hàng năm. Lễ đền Lộ được tổ chức nằm trong khuôn khổ lễ hội đền quan, Chùa Đại Lộ nên cực kỳ linh đình và nổi tiếng.
Đường đi tới đền Lộ Hà Nội
Đền Lộ hay đền Đại Lộ nằm tại thôn đại Lộ, xã Ninh Sở, huyện Thường Tín, Hà Nội. Nếu đi bằng phương tiện cá nhân tới đền tại trung tâm thành phố Hà Nội bạn chỉ cần đi dọc đường Nguyễn Soái nối vào đường Đê Hữu Hồng đi thẳng là tới đền.
Nếu đi từ các bến xe nội thành như Mỹ Đình, Giáp Bát, Gia Lâm bạn có thể thuê xe hoặc đi bằng xe bus.
Bến xe Mỹ Đình – 1h40p tùy điều kiện giao thông:
- Đối diện bến xe Mỹ Đình – xe 16 – Đối diện Phố Kim Đồng – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Từ bến xe đến FLC Green Home 18 Phạm Hùng bắt xe 60A – Trần Thủ Độ B1 – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Từ bến Mỹ Đình bắt xe 29 – 1277 Giải Phóng – đối diện 1251 Giải Phóng – 08B Vạn Phúc – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Bến xe bắt xe 21B – đối diện 1251 Giải Phóng – 08B Vạn Phúc – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
Bến xe Giáp Bát – 53p tùy điều kiện giao thông:
- Đối diện bến xe Giáp Bát – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Bến xe bắt xe 06D, 06C – đối diện 1251 Giải Phóng – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
Bến xe Gia Lâm – 1h40p tùy điều kiện giao thông:
- Từ bến xe bắt xe 01 – E3.1 điểm trung chuyển Long Biến – E3.4 Điểm trung chuyển Long Biên – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Từ bến xe bắt xe 03A – 54E Trần Hưng Đạo – 58B Bà Triệu – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Từ bến xe đi bộ tới công ty xe lửa Gia Lâm – xe 11 – 54 Nguyễn Hữu Huân – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
- Tại bến xe bắt xe 34 – 22b Hai Bà Trưng – 40 Ngô Quyền – xe 08B – Trang trại Thanh nhà sàn – đi bộ 450m đến đền Đại Lộ.
Bản văn Tứ Vị Vua Bà
Hoa thơm hoa nở bốn mùa
Trên ngàn xanh đua sắc hương bay
Gió rung cây lay lay cành lá
Nhác trông lên nhang xạ ngát mùi
Cảnh rừng núi anh linh lừng lẫy.
Nức danh thơm đã dậy muôn phương
Vẻ cốt cách hình dung tươi tốt,
Nét thanh tân tuyết nhường màu da
Gió thoảng đưa mái tóc rườm rà
Con tiến dâng văn tứ vị vua bà
Cờn môn nơi ấy bao xa
Danh lam cổ tích một tòa ngôi cao
Cảnh bồng lai tiêu giao một thú
Khi ngao du bến thủy sông thao
Lạng Sơn Yên Bái Nghệ An ra vào
Vận bốn mùa cầu đảo khói nhang
Khi ngự đèo kẻng lại sang Bảo Hà
Thượng ngàn nức tiếng vua bà
Ban tài tiếp lộc gần xa cho đồng
Nguyện tâm thành sở cầu tất ứng
Sắm lễ trình ắt thời chứng cho
Vua bà chứng cho tai qua nạn khỏi
Cứu người đời thoát mọi trầm luân
Nước tiên tẩy sạch bụi trần
Lưu tài giáng phúc độ trì muôn dân
Ân trên ghi nhớ đời đời
Ngồi lặng nhìn hoa rơi lai láng
bức rèm châu thấp thoáng sang canh
Đệ tử con một dạ lòng thành
Cứu xin vua bà ngự giáng chứng minh
Độ cho đệ tử khang ninh thọ trường
Dù ai lưu xứ xa phương
Nhớ ngày mở hội về cờn môn
Lòng tôn kính dâng hương bái thánh
Độ cho người phúc thọ trường sinh
Cửa nhà phú quý khang vinh đời đời
Dưới trần gian mấy lời kêu tấu
Từ cổ triều lưu dấu anh linh
Xe loan thánh giá hồi cung.
Oản Tài Lộc Cô Tâm chuyên cung ứng Oản đẹp rẻ và phụ kiện làm Oản chuyên nghiệp
Oản Cô Tâm là một trong những đơn vị uy tín chuyên cung cấp Oản Tài Lộc giá rẻ, đẹp nhất và độc đáo nhất thị trường. Các sản phẩm oản đều được đầu tư, nghiên cứu, phát triển sao cho phù hợp với văn hóa tín ngưỡng thờ cúng truyền thống của người Việt. Bánh oản do Oản Cô Tâm đạt chuẩn chất lượng và tính thẩm mỹ cao nhất thích hợp dâng yết cửa các ngài cầu lộc, cầu tài, cầu may mắn.
Ngoài ra, nếu quý khách hàng có nhu cầu muốn mua phụ kiện làm Oản thì chúng tôi cũng luôn sẵn lòng cung cấp. Bởi đơn vị chúng tôi sở hữu mọi nguyên liệu làm nên một quanh oản nghệ thuật từ A-Z đẹp mà chất lượng. Chúng tôi cung cấp đủ loại phụ kiện cho một quanh oản nghệ thuật hoàn chỉnh như hoa lụa, các loại quạt trang trí, dây kim tuyến, lá ngọc, cành vàng. Nếu quý khách đặt hàng với số lượng lớn, chúng tôi sẽ áp dụng giá ưu đãi cực hấp dẫn cho khách hàng.
Tham khảo thêm: Những lưu ý khi dâng lễ Oản Tài Lộc tới các vị Phật, thánh không phải ai cũng biết.
Hiện nay Oản Cô Tâm đang cung cấp 4 sản phẩm oản phục vụ không chỉ cho việc cúng lễ các vị thần linh Tứ Phủ mà còn phục vụ cho việc dâng lễ gia tiên, dâng lễ cửa Phật và dâng lễ thần tài. Mỗi loại oản mang những đặc điểm khác biệt riêng có, và những ý nghĩa tâm linh riêng. Khách hàng muốn tham khảo chi tiết các sản phẩm này vui lòng truy cập website Oản Cô Tâm, tại mục sản phẩm chúng tôi có rất nhiều mẫu oản được trang trí họa tiết tỉ mỉ khác nhau, đa dạng lựa chọn cho khách hàng.