Ghé thăm Đền thờ Cô Đôi Cam Đường tại miền Lạng Sơn

Cứ vào ngày 13/9 âm lịch hằng năm, đền Cô Đôi Cam Đường lại tấp nập khách thập phương đến tham quan, chiêm bái để lễ cầu tài lộc, may mắn.

Sự tích Cô Đôi Cam Đường

Cô Đôi Cam Đường vốn là hai cô gái trẻ tuổi đôi mươi, quê ở vùng Đình Bảng thuộc tỉnh Bắc Ninh ngày nay. Khi ấy, Lào Cai là vùng đất giao thương tấp nập, con buôn từ miền xuôi đến miền ngược đều tới đây để buôn bán. Hai cô gái đã cùng nhau lên xứ Lạng bán vải và trao đổi lấy các sản phẩm khác tại khu làng chiềng On. Nhưng thực chất, hai cô được triều đình giao nhiệm vụ lên vùng Lào Cai để do la tình hình giặc Thanh và giúp đỡ quân ta. Dù không ai biết về thân thế họ, tình cảm giữa dân làng và hai cô vẫn rất thân thiết. Bẵng đi một thời gian, dân làng chiềng On không thấy hai cô đến bán vải nữa. Rồi một hôm, người ta phát hiện xác hai cô trôi dạt về làng. Ai ai cũng thương xót và lập miếu thờ hai cô tại nơi đây. Các bô lão trong làng nói, trong khi bí mật  tiếp tế quân ta chống giặc Thanh, hai cô đã bị chúng phát hiện và giết chết. Xác hai cô bị thả xuống suối và dạt về làng chiềng On.

Lạ kỳ thay, sau đó dân làng Chiềng đều làm ăn vô cùng thuận lợi, mùa màng bội thu,…Người ta rỉ tai nhau rằng, hai cô gái trẻ tuổi tốt bụng đã linh ứng và phù hộ cho nhân dân nơi đây có cuộc sống ấm no. Tiếng lành đồn xa, không chỉ dân làng mà khách hành hương tứ xứ cũng đã đến chiêm bái cửa đền hai cô để tưởng nhớ công ơn hai cô gái trẻ. Miếu thờ hai cô cũng dần được tu sửa thành Đền Cô Đôi Cam Đường.

Xem thêm: Linh thiêng đền thờ Cô Bé Chí Mìu cầu tài cầu lộc, người làm ăn buôn bán không thể không biết.

Giải thích về tên gọi Cô Đôi Cam Đường ngày nay

Có người thắc mắc rằng, Cô Đôi Cam Đường có ngang hàng với Cô Đôi Thượng trong hệ thống thần linh Tứ Phủ hay không? Câu trả lời là không. Bản chất của thuật ngữ nói về hai cô là “Đôi Cô Cam Đường”, tức là ám chỉ hai cô gái hiển linh tại xứ Cam Đường. Nhưng dần dần, nhân dân truyền miệng và đảo lại thành “Cô Đôi Cam Đường”. Hai cô thực chất không có mối liên hệ với Mẫu Thượng Ngàn nên không chính thức thuộc hàng Tứ Phủ. Nhưng hai cô cũng rất hay về giáng hầu.

Xem thêm: Cô Đôi Thượng là ai? Kinh nghiệm đi lễ đền Cô Đôi Thượng. 

Đền thờ Cô Đôi Cam Đường – Vị trí và cách di chuyển

Đền thờ Cô Đôi Cam Đường tại Lào Cai

Tuy là người Đình Bảng, Bắc Ninh nhưng hai cô hiển thánh nơi xứ Lạng nên được người dân lập miếu thờ, sau là đền thờ tại đây. Đền Cô Đôi Cam Đường hay đền Đôi Cô ngụ tại thôn chiềng On, xã Cam Đường, phường Bình Minh, TP. Lào Cai, tỉnh Lào Cai, trở thành nơi thờ cúng chính của hai cô. Đền nằm gần chùa Cam Lồ, được chứng nhận là quần thể di tích văn hóa cấp tỉnh. Ngày nay, đền Đôi Cô đã được tôn tạo khang trang, là địa điểm tâm linh linh thiêng mà người dân nơi đây vô cùng tôn kính. 

Lộ trình di chuyển từ Hà Nội tới đền Cô Đôi Cam Đường 

Lộ trình di chuyển bằng ô tô – thời gian di chuyển dự kiến là 3h30’: 

Cầu Nhật Tân – QL2A – ĐT131(các biển báo dành cho Thái Nguyên) – ĐCT05 (Phí cầu đường từ 45.000đ – 75.000đ) – Cao tốc hướng Hà Nội Lào Cai – Đường Trần Hưng Đạo – Đền Đôi Cô.

Lộ trình di chuyển bằng xe khách – thời gian di chuyển dự kiến là 3h45’: 

Quý khách mua vé xe khách từ các bến xe Mỹ Đình, Giáp Bát,… và di chuyển tới bến xe trung tâm tại phường Bình Minh, TP. Lào Cai trong khoảng 4 tiếng, với giá vé dao động từ 100.000 đến 200.000đ/người. Sau đó bắt xe tới đền Đôi Cô thuộc cùng phường cách đó khoảng 2km.

Lộ trình di chuyển bằng tàu hỏa – thời gian dự kiến 4h15’: 

Di chuyển bằng tàu hỏa: Quý khách mua vé tàu hỏa chặng Hà Nội – TP. Lào Cai với giá vé dao động từ 80.000 đến 115.000đ/ngời. Khi xuống bến tàu thuộc phường Phố Mới, quý khách di chuyển tới Đền Đôi Cô cách đó khoảng 10km.

Hầu giá và dâng lễ cô Đôi Cam Đường

Hầu giá Cô Đôi Cam Đường

Cô Đôi Cam Đường không chính thức thuộc hệ thống Tứ Phủ nên được thỉnh sau giá Cô Bé. Khi ngự về đồng, cô mặc áo tứ thân màu xanh, chít khăn mỏ quạ, đầu đội nón quai thao giống như đồ của các liền chị quê hương Kinh Bắc. Vai cô đỡ đòn gánh cong, hai đầu là giá đựng vải vóc.

Dâng lễ Cô Đôi Cam Đường

Đền Đôi Cô là nơi tổ chức rất nhiều ngày lễ lớn, trong đó phải kể đến:

• Lễ tết Thượng Nguyên (ngày 10 tháng Giêng)
• Lễ vào hè (10/4 âm lịch)
• Lễ ra hè (10/7 âm lịch)
• Ngày lễ chính của đền  Đôi Cô (13/9 âm lịch)

Trong đó, vào ngày 13/9 âm lịch, các con hương lại rủ nhau hành hương tới đền Đôi Cô để thắp hương, dâng lễ Cô Đôi Cam Đường. Với mong cầu hai cô phù hộ bình an, công việc buôn bán làm ăn thuận lợi. Khi đó, không thể thiếu những vật phẩm dâng lễ bày tỏ tấm lòng thành.

Ngoài những vật lễ cơ bản như hoa tươi, quả mới, hương nhang, xôi giò thì quý khách có thể tham khảo các mẫu Oản dâng lễ. Từ xa xưa, thời ông cha ta đã sử dụng oản dâng thánh thần như một vật lễ thành kính. Do oản được làm từ nguyên liệu đơn giản là bột gạo và đường nhưng lại mang tượng trưng cho sự tinh hoa của đất và trời. Những quanh oản lễ ngày nay không chỉ đơn giản là những chiếc oản thô đơn giản như trước. Những người nghệ nhân đã rất sáng tạo và tỉ mỉ nghiên cứu để tạo hình những mẫu oản lễ thiết kế bắt mắt, tinh tế mà vẫn ý nghĩa, có thể trưng lễ trong thời gian dài.

Oản dâng lễ Cô Đôi Cam Đường nên có màu xanh giống màu áo về đồng của Đôi Cô. Oản Cô Tâm xin giới thiệu một số mẫu oản lễ thích hợp dâng lên Cô Đôi Cam Đường như sau:

 

Quý khách có thể tham khảo thêm các mẫu oản lễ thiết kế khác tại: Oản Tứ Phủ – các mẫu oản dâng lễ linh thiêng.

Bản văn Cô Đôi Cam Đường

Bản 1

Lòng thành thắp một tuần hương

Dâng văn sự tích Cam Đường tiên cô

Quê nhà ở đất xưa Đình Bảng

Dòng nối dòng buôn bán vải tơ

Cô quản gì nắng sớm chiều mưa

Cong cong đòn gánh sớm trưa cho đời

Nào tơ lụa vải sồi lĩnh tía

Đủ mặt hàng chẳng thiếu thức chi

Chiều chiều quảy gánh ra đi

Lung linh gót ngọc quảy đi cho đời

Cô tới đâu hoa cười chim hót

Các bản làng nhẹ gót thênh thênh

Suối khe đồi núi gập ghềnh

Vải tơ đem đến ấm tình ngược xuôi

Dân đâu đấy nhớ người tiên nữ

Dáng thanh thanh mắt tựa sao sa

Thơm thơm tóc phượng dà dà

Hây hây má phấn da ngà lưng ong

Núm đồng tiền dáng trông ngọc thuyết

Nở nụ cười vẻ nguyệt in hoa

Khăn vuông đen thẫm đậm đà

Lưng đeo xà tích tai hoa bấm vàng

Áo đổi vai dịu dàng vạt thắt

Mối lưng bao nhiệm nhặt đường cong

Tư trời sánh với trăng trong

Công dung ngôn hạnh đức cùng thanh tao

Sở mãn hạn thiên tào bỗng gọi

Trở về trời để lại nhớ thương

Người tiên gửi đất Cam Đường

Dấu tiên để lại bốn phương phụng thờ

Thuở sinh thời vải tơ đem đến

Lúc về trời vẫn hiện đêm khuya

Canh ba quảy gánh đi về

Tay tiên hái quả trẩy huê cho đời

Sang canh tư dạo chơi các bản

Gọi chim rừng gợi sáng canh năm

Anh linh nức tiếng bốn phương

Có cô tiên nữ Cam Đường thiêng thay

Dân đâu đó đêm ngày ngưỡng mộ

Đội ơn cô tế độ sinh nhân

Ban tài tiếp lộc xa gần

Kêu sao được vậy nhân dân ơn nhờ

Đôi đãy nải thủa xưa ghi lại

Cô Cam Đường tiếng mãi mai sau

Hôm nay dâng tiến văn chầu

Cung đàn tiếng hát đôi câu tâm thành

Cô về lai giáng điện đình

Xin cô bốn chữ khang ninh thọ trường.

Bản 2

Gương tần tảo đời đời ghi nhớ

Chữ kiệm cần ví tựa vàng son

Trăm năm bia đá vẫn mòn

Cam Đường cổ tích miếu đường ngàn thu

Đường Quan Lộ, chợ Dầu, Đình Bảng

Có hai cô buôn bán tha hương

Đòn cong túi đẫy dịu dàng

Ngược xuôi thuận nẻo Cam Đường chợ xa

Hai túi đẫy lượt là nhiễu vải

Lụa tơ vàng sồi đũi hoa trơn

Hai vai nặng gánh càn khôn

Chàm xanh lĩnh tía nâu non vải sồng

Đường xa lắc mà lòng chẳng ngại

Giúp người đời có vải ấm thân

Niềm tin đồn đại xa gần

Cam Đường biên giới thổ dân nức lòng

Bỗng một buổi trời đông tuyết lạnh

Vai nặng nề quảy gánh non xa

Chiều hôm bóng đã xế tà

Núi non khuất khúc vào ra vắng người

Cô dừng bước bên đồi đỡ gánh

Biết đâu ngờ đã định mưu gian

Cường hung một lũ bạo tàn

Thẳng tay cướp của lại toan hại người

Âu cũng bởi số trời đã định

Nợ trần hoàn nhẹ gánh gian lao

Tinh linh trở lại thiên tào

Cam bề hoặc tử quyết liều hai thân

Ngàn cỏ hoa tần ngần rủ lá

Cảm thương người một dạ kiên trinh

Nỗi oan khuất thấu Thiên Đình

Mối xông cổ mộ rành rành bên non

Phép linh ứng hiện hồn đưa khách

Cứu cho người thoát ách cường hung

Độ người trên bộ dưới sông

Thuận buồm xuôi gió thong dong đi về

Khắp hương bản nhờ uy tế độ

Ai khẩn cầu phúc thọ tài danh

Cam Đường dựng miếu anh linh

Sở cầu như ý thời tình thế gian

Thường dạo cảnh Đông Cuông,Trái Hút

Đền Bảo Hà,Ngòi Hóp ,Lao Cai

Sông Thương bẻ lái chèo bơi

Khi vào Rừng Cấm,khi chơi Làng Giàng

Khi chơi cảnh Hà Giang ,Bắc Mục

Thú lâm tùng rừng trúc rừng mai

Cam Đường quả ngọt hoa tươi

Lẵng hoa cô quảy trên vai nhịp nhàng

Thắt đai ngang xuyến vàng xà tích

Ống vôi trầu đỏ quạch thơm cay

Yếm đào dải lụa tung bay

Mặc áo đổi vạt chân giày quai ngang

Miếu đôi cô Cam Đường cổ tích

Hiếu anh linh hách trịch thế gian

Thỉnh cô trắc giáng đàn tràng

Khuông phù đệ tử an khang thọ trường.