Ông Hoàng Lục và những sự tích lừng lẫy lịch sử

Ông Hoàng Lục là vị quan lớn thứ sáu trong hàng Thập Vị Quan Hoàng. Do đó, Ông Hoàng Lục còn được nhân dân tôn xưng là Quan Hoàng Lục. Tương truyền, ông là con trai thứ sáu của Vua Cha Bát Hải Động Đình. Điển tích về ông không được lưu lại chính xác cụ thể mà chỉ qua phỏng đoán của người dân. Theo đó, có 3 sự tích nổi tiếng thuộc 3 nhân vật lịch sử được cho là hiện thân của Ông Hoàng Lục gồm Quan Hoàng Lục Thanh Hà, Quan Hoàng Lục Trần Nhật Duật và Quan Hoàng Lục An Biên.

Hầu giá Quan Hoàng Lục

Hầu giá Quan Hoàng Lục mỗi nơi mỗi khác, tùy theo truyền tích để lại cho đời sau. Không giống như những vị quan hoàng khác, Quan Hoàng Lục rất ít khi về ngự đồng. Chỉ khi nào đến ngày tiệc chính hoặc thỉnh ông tại đền thờ chính thì ông mới về ngự đồng.

Xem thêm: Các Ông Hoàng trong hệ thống Thần Linh Tứ Phủ – vị trí sự tích và đền thờ

Khi về ngự đồng, ông mặc áo đỏ, cũng có nơi khi hầu đồng quan mặc áo đen hoặc áo xanh thêu rồng hình chữ thọ và khoác áo choàng. Khi làm việc, ông khai quang, múa cờ, múa kiếm.

Lễ Ông Hoàng Lục phải sắm là gì?

Ông Hoàng Lục linh thiêng được nhân dân vô cùng kính trọng và được tôn thờ tại nhiều nơi. Tại khắp các đền thờ Ông Hoàng Lục ở chính cung, nhân dân đều nô nức từng đoàn đến chiêm bái vào mỗi dịp đầu năm hoặc mùa lễ hội của đền, chật kín cả sân. Mỗi con hương khi đến thỉnh trước cửa nhà ngài đều dâng một mâm lễ với đầy đủ các thức lễ như một đĩa hoa, một đĩa quả với nhiều loại quả, cơi trầu, quả cau, cút rượu, xôi thịt, thẻ hương, giấy tiền và một cánh sớ.

Xem thêm: Sắm lễ đi đền thờ Ông Hoàng Đôi – đền thờ Ông Hoàng Đôi ở đâu?

Trong những ngày lễ lớn của đền, nhiều con hương thường muốn dâng tiến những lễ vật đẹp, sang mang ý nghĩa tốt đẹp để có thể bày trên ban thờ thánh trong thời gian dài, bày tỏ lòng tôn kính. Khi ấy, Oản Tài Lộc chính là lễ vật phù hợp nhất. Bởi oản được thiết kế tỉ mỉ đẹp sang, mang ý nghĩa tài lộc tốt lành lại có thể để được tới 6 tháng không bị hỏng mốc, cực thích hợp bày trên ban thờ thánh.

Oản dâng lên Ông Hoàng Lục là oản màu đỏ hoặc màu xanh. Oản được khuyến khích là kiểu oản được đầu tư trang trí cách điệu với hoa lụa cao cấp, lá ngọc cành vàng thể hiện sự trang nhã tinh tết. Với kiểu Oản nghệ thuật đặc biệt như vậy, bạn khó có thể tìm kiếm được ở những đơn vị bán oản thông thường mà phải tim đến Oản Cô Tâm.

Oản Cô Tâm là đơn vị chuyên làm oản nghệ thuật với nhiều màu sắc và họa tiết trang trí mang ý nghĩa tâm linh phục vụ cho nhu cầu cúng bái, lễ lạy của khách hành hương. Với quanh oản lễ đền Ông Hoàng Lục, khách hàng hoàn toàn an tâm khi mua hàng tại Oản Cô Tâm bởi quanh oản được chúng tôi trang trí cách điệu với các chi tiết hoa ngũ sắc cách điệu được sắp xếp hợp lý, hài hòa tạo nên quanh oản vừa đẹp, vừa kiêu sa lại hoàn toàn phù hợp với văn hóa tín ngưỡng tâm linh thờ cúng của người Việt, cực kỳ thích hợp để dâng lên cửa ngài cầu tốt lành đầu năm cho gia đình.

Các điển tích lẫy lừng được cho là Ông Hoàng Lục hiện thân

Quan Hoàng Lục Thanh Hà

Sự tích ông Hoàng Lục Thanh Hà

Người được nhân dân cho là Ông Hoàng Lục hiện thân đầu tiên phải kể đến Quan Hoàng Lục Thanh Hà. Quan Hoàng vốn là vị tướng Trần Hựu, là danh tướng đã lập công lớn trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Thanh Hóa. Trần Hựu là tên húy của ông, vì lập được công lớn và được phép theo họ vua nên ông còn được biết đến là tướng Lê Hựu. 

Xem thêm: Sự tích Quan Hoàng Mười – người đã giáng thế giúp nhân gian ba lần

Ông tham gia khởi nghĩa Lam Sơn từ những ngày đầu tại hội thề Lũng Nhai. Sau đó, ông chỉ huy đội quán thiết hoạt động tại Nghệ An. Tại đây, vị tướng Trần Hựu tài ba đã chỉ huy quân đội đánh nhiều trận thắng lớn vang danh khắp vùng. Sau đó, ông cùng các vị tướng khác như Lê Bôi, Trịnh Khả đã giải phóng vùng Hồng Châu, Bắc Giang, Lạng Giang, Lạng Sơn rồi được phong làm Tổng tri Hồng Châu kiêm An Bang năm 1427. Một thời gian sau, ông lại nhận lệnh kéo quân lên Lạng Giang tiêu diệt tướng Liễu Thăng cùng quân địch giải phóng cho nhân dân. Với chiến lược quân sự tài ba, ông đã đưa ra kế sách dụ địch vô cùng hoàn hảo. Khi đó, ông đưa quân đi, giả vờ thua trận rút quân nhử Liễu Thăng đuổi theo. Ngay lúc ấy, phục binh ở Chi Lăng được ông bố trí đang chờ sẵn xông ra chi viện, kết liễu cuộc đời tướng giặc Liễu Thăng đúng vào ngày 20 tháng 9 năm Đinh Mùi 1427, lập nên kỳ tích Chi Lăng lẫy lừng.

Ghi nhận những công lao của tướng Trần Hựu, ông được phong làm Trấn viễn đại tướng quân, tức Thượng Trí Tự. Khi ông mất cũng được truy phong Trung Dũng Hầu. 

Đền thờ 

Đền thờ tướng Trần Hựu ngày nay chính là Đình Thanh Hà nằm trong khu phố cổ Hà Nội, ngay cạnh Hồ Hoàn Kiếm. Địa chỉ chính xác của đền là tại số 10 Ngõ Gạch, Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Người dân quanh vùng cho biết, đền được xây dựng từ thời nhà Trần. Tuy nhiên do tác động ngoại cảnh nên đền bị xuống cấp nhiều nên được trùng tu sửa chữa nhiều, từ đó mà mất hết những nét kiến trúc nhà Trần xưa. Thay vào đó, những kiến trúc còn lại của ngày nay phần nhiều là thuộc thời nhà Nguyễn. Tập hợp công trình còn được lưu giữ lại gồm có Nghi Môn và đền chính 3 nếp nhà mái ngói.

Đình Thanh Hà được xây dựng theo kiểu đình làng truyền thống xưa của vùng quê Bắc Bộ Việt Nam. Đình quay hướng Đông, nhìn ra phố cổ. Nghi môn được xây theo kiểu cửa mái vòm với hai tầng mái được lát ngói mũi hài. Bên trên và hai bên cửa lớn chính giữa Nghi Môn đều được khắc nổi chữ Hán Nôm với tên đền và đôi câu đối xưa. 

Đi qua cổng và khoảng sân hẹp là đến khu đền chính. Kiến trúc đền gồm tam quan, nhà tiền bái, phương đình và hậu cung. Tòa tiền bái được làm theo kiểu tường hồi bít tốc, gồm 3 gian. 3 gian này đều được bức bàn bao kín mặt. Hai gian bên trước kia có sàn cao khoảng 0,5m nhưng nay đã được đổ đất bằng toàn bộ và được lát gạch khang trang. Ba gian được ngăn cách với nhau bằng chắn song hình con tiện.

Tòa hậu cung được làm theo kiểu bốn hàng chân. Bên trong có đặt khám thờ được sơn son thiếc vàng lộng lẫy uy nghiêm. 

Nối liền với tòa tiền bái và hậu cung là tòa thiêu hương. Tòa này được xây theo kiểu phương đình bốn mái. Phương đình được dựng 4 cột mái, hai bộ vì kèo, trên các con rường có chạm nổi hoa lá, dưới rường lắp ván kín, chạm nổi hình phượng vũ hàm thư.

Hiện nay, trong đền còn lưu giữ rất nhiều cổ vật quý. Trong đó, ngoài 50 viên gạch sứ có niên đại từ thờ nhà Mạc thì quý giá hơn cả là 9 tấm bia đá có niên đại thời nhà Nguyễn và một tấm bia Thanh Hà từ thời Lê ghi lại sự tích cùng lịch sử xây dựng đền. Năm 1989, nhờ những cống hiến về lịch sử và văn hóa, đền đã được xếp hạng di tích nghệ thuật kiến trúc cấp quốc gia.

Hàng năm, ngoài các dịp lễ quan trọng vào đầu và cuối năm, đình cũng tổ chức lễ vào ngày mùng 4 tháng 4 âm lịch là ngày sinh nhà ngài và ngày 15/9 âm lịch là ngày thác nhà ngài tưởng nhớ công ơn vị tướng tài năng. 

Quan Hoàng Lục Trần Nhật Duật

Sự tích Quan Hoàng Lục Trần Nhật Duật

Một số nơi khác lại truyền rằng, Quan Hoàng Lục chính là Chiêu Văn Vương Trần Nhật Duật. Ông là hoàng tử và cũng là một danh tướng lừng danh dưới thời nhà Trần. Ông là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai và thứ ba.

Theo lịch sử ghi lại, ông là con trai thứ sáu của Trần Thái Tông, em trai của Trần Thánh Tông. Có lẽ bởi vậy mà người đời tôn ông là Ông Hoàng Sáu.

Trần Nhật Duật nổi tiếng là hiểu biết rộng. Ông sử dụng thông thạo tiếng Tống và tiếng Chiêm Thành. Đồng thời ông cũng hiểu rõ văn hóa tập tục của họ. Khi giặc Nguyên Mông xâm lược nước ta lần thứ 2, ông được phong làm tướng dẫn quân đi đánh giặc. Cuối tháng 4 năm 1285, ông lập chiến công vang dội ở trận Hàm Tử vang danh nhất sử Việt.

Năm 1302, ông được vua Trần Anh Tông phong làm Thái úy Quốc Công cùng vua trông coi việc nước. Đến đười Minh Tông năm 1324, ông được vua phong là Tá thánh Thái sư. Đến năm 1329 ông được phong làm Đại Vương.

Như vậy, ông là bậc thân vương tôn quý làm quan bốn triều, được vua tin tưởng, ba lần coi giữ trấn lớn. Ông là vị quan ngay thẳng, tài năng, đức độ, góp công lớn trong sự nghiệp bảo vệ và phát triển sự phồn vinh của nhà Trần.

Đền thờ Quan Hoàng Trần Nhật Duật

Đền thờ Trần Nhật Duật được nhân dân xây dựng tại cửa sông xã Đông Hải, Thái Bình. Năm 1994, nơi đây đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Tuy nhiên, do sự phát triển của đô thị nên đền thờ nhà ngài được xây dựng mới tại thôn Xuân Minh, xã Đông Hải với diện tích gần 5000m2. Tổng mức đầu tư gần 7 tỷ đồng khiến cho ngôi đền được xây mới vô cùng khang trang và đẹp đẽ.

Quan Hoàng Lục An Biên

Sự tích ông Hoàng Lục An Biên

Tại Cao Bằng, người ta lại cho rằng, Ông Hoàng Lục là Quan Hoàng Lục An Biên. Theo sự tích kể lại, Quan Hoàng Lục An Biên sinh năm 1038. Quê tại xã Lũng Đĩnh, Châu Thượng (nay là Đình Phong, Trùng Khánh, Cao Bằng). Ông sinh ra trong một gia đình nhiều đời làm tù trưởng nên đã có tư chất thông minh, có tài binh lược. Năm 1075, Hoàng Lục nhận được mật lệnh của Lý Thường Kiệt cùng Nùng Chí Xuân, và Nùng Trí Cao trở thành bộ tướng dũng mãnh tung hoành ngang dọc trên đất Tống, phá tan âm mưu xâm lược của quân Tống. Sau khi Lý Thường Kiệt lui quân về xây dựng phòng tuyến sông Như Nguyệt thì Hoàng Lục được tin tưởng giao cho trọng trách trấn giữa vùng Đông Bắc từ Quảng Uyên đến Phục Hòa. Đến năm 1008, ông tạ tại Phục Hòa. Nhân dân cùng tướng sĩ đã đưa thi hài ông về quê hương tại Lũng Đính. Với những công lao to lớn của ông về việc gìn giữ quê hương đất nước, ông được truy phong là An Biên tướng quân.

Đền thờ Ông Hoàng Lục An Biên

Đền thờ Quan Hoàng Lục An Biên được nhân dân xây dựng ngay tại quê hương Lũng Đính, trên đỉnh núi Đỏng Lình. Đền thờ này đã được tỉnh Cao Bằng xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh và mới được cấp phí tu sửa khang trang hơn. 

Hàng năm cứ đến ngày 28 – 2 âm lịch, nhân dân trong vùng lại tổ chức lễ hội để ôn lại công lao của ông tại đền Ông Hoàng Lục Cao Bằng với phần lễ và phần hội diễn ra linh đình.

Bản văn Ông Hoàng Lục An Biên

Chính quê Trùng Khánh Cao Bằng

Có quan Hoàng Lục giáng phàm tối anh linh

Cõi trần gian hữu tình hữu cảnh

Đất Cao Bằng – Trùng Khánh cõi tiên

Lý triều có Đại tướng An Biên

Tiễu trừ giặc Tống giữ yên cõi bờ

Nước Nam Việt đẹp như huyền thoại

Sách trời ghi sáng mãi sử oai hùng

Đức Hoàng Lục ngài thông thạo kiếm cung

Vâng lệnh Thái Úy giữ vùng biên cương

Mười tám tuổi am tường binh pháp

Thông kinh thư sử sách làu làu

Khắp hòa tam thập lục châu

Nức danh gia thế đẹp câu thuận hòa

Khai quang thậm thì diệu

Quang minh chứng đàn duyên

Ngã tích tang cúng dàng

Kim phụng hoàng lân cận

Phật Thánh Chúa Tiên trung vương.

Hoàng Lục có lệnh truyền ra

Các quan thủy bộ cùng là chư dinh

Chuyên cần luyện tập quân binh

Đánh đông dẹp bắc tung hoành mọi nơi

Thái Úy Lý Thường Kiệt đức vời vời sáng

Nhận thấy Hoàng tỏa rạng mưu cơ

Ban cho nào kiếm nào cờ

Cùng ban mật lệnh bất ngờ xuất quân

Dùng chiến thuật chế nhân tiên pháp

Phá kho tàng tiến đánh Tống bang

Châu Liêm cùng với châu Khâm

Xua quân xung kích thỏa tầm trông xa

Sông Như Nguyệt dựng ra phòng tuyến

Dẹp âm mưu xâm chiếm nước ta

Từ Quảng Uyên đến Phục Hòa

Hoàng Lục trấn giữ gần xa thỏa lòng

Mậu Tuất Lý Nhân Tông Chính Hạ

Hoàng Lục ngài từ giã nhân gian

Đoỏng Lình dân lập ngôi đền

Khắp vùng Lũng Đính muôn miền khói nhang

Đức Hoàng Lục độ oan cứu khổ

Ngài hiển linh phù trợ trần gian

Tội công (Ai tội, ai công) ngài biên chép rõ ràng

Tiễu trừ kẻ ác phục hàng quỷ ma

Cũng có lúc Ngài ra trợ phép

Giúp cho người đẹp nết thảo ngay

Có khi dạo gót đông tây

Câu thơ Thái Úy sẵn bày cuộc ngâm

Ngài ngâm rằng:

Nam quốc sơn hà Nam đế cư

Tiệt nhiên định phận tại thiên thư

Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm?

Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư!

Đấng anh linh phong tư tài mạo

Rạng vẻ ngoài mũ áo cân đai

Độ cho hai chữ Lộc Tài

Độ cho già trẻ gái trai cát tường

Phép thần thông hô phong hoán vũ

Tài kinh bang tế thế chuyển luân

Nức lòng tướng sĩ ba quân

An Biên đại tướng muôn dân phụng thờ.